دولت آلبانی با استناد به مقابله با خشونت جوانان، تیکتاک را ممنوع کرد. اما منتقدان این اقدام را سرکوب آزادی بیان و مخالفان سیاسی میدانند.
ممنوعیت تیکتاک در آلبانی؛ تلاش برای کاهش خشونت یا سرکوب آزادی بیان؟
به گزارش خبرگزاری ماه آزادی، ارگوس کاتیای ویدیویی در تیکتاک منتشر میکند که به مشتریان یادآور میشود فروشگاهش در تیرانا چیپس، سیگار و الکل را در طول شب تحویل میدهد. گوشی او از پیامهای سفارش پر میشود و این سفارشها حدود ۱۰۰۰ یورو به سود ماهانهاش اضافه میکنند.
اما کاتیای به زودی باید راه جدیدی برای جذب مشتری پیدا کند. دولت آلبانی ممنوعیتی یکساله برای این اپلیکیشن رسانه اجتماعی اعمال کرد که به گفته مقامات، هدف از آن کاهش خشونت در میان جوانان است. اما گروههای حقوق بشری و صاحبان کسبوکار معتقدند این اقدام، تجارت و آزادی بیان را در آستانه انتخابات ماه می به خطر میاندازد.
کاتیای میگوید:
این ممنوعیت تاثیر زیادی بر کسبوکار من خواهد داشت، زیرا بیشتر فروشها از طریق تحویل و به لطف بازاریابی رایگان تیکتاک انجام میشود.
نخستوزیر ادی راما در تاریخ ۲۱ دسامبر این ممنوعیت را پس از آن اعلام کرد که یک پسر ۱۴ ساله در ماه نوامبر توسط یکی از همکلاسیهایش با ضربات چاقو به قتل رسید. رسانههای محلی گزارش دادند که این جنایت پس از درگیری آنلاین این دو نوجوان رخ داد. انتظار میرود که تیکتاک طی هفتههای آینده در آلبانی مسدود شود.
این اقدام، مشابه ممنوعیتها یا محدودیتهای اعمالشده در حداقل ۲۰ کشور دیگر به دلیل نگرانیهای امنیتی یا محتوای نامناسب است. بسیاری از این نگرانیها به مالک چینی این اپلیکیشن، یعنی شرکت بایتدنس، و ارتباط آن با دولت چین مربوط میشود.
تصمیم بحثبرانگیز دولت در آستانه انتخابات
در آلبانی، راما گفت که این تصمیم پس از مشورت با والدین و معلمان اتخاذ شد. اما منتقدان نگرانند که این اقدام بخشی از سرکوب مخالفان سیاسی توسط نخستوزیر، پس از یک سال اعتراضات گسترده مردمی باشد.
اورکیدئا جعفری، از اندیشکده SCiDEV در تیرانا، گفت:
این ممنوعیت یک سابقه خطرناک ایجاد میکند که بر اساس آن، دولتها میتوانند در هر لحظه پلتفرمهای مختلف را ببندند.
شرکت تیکتاک هم اعلام کرد که به دنبال شفافسازی فوری از سوی دولت آلبانی است، زیرا گزارشهای متعدد تایید کردهاند که ویدیوهای مرتبط با این حادثه در واقع روی یک پلتفرم دیگر منتشر شدند، نه تیکتاک.
سال گذشته در آلبانی اعتراضات خشونتآمیز متعددی در واکنش به بازداشت مخالفان سیاسی رخ داد. معترضان کوکتل مولوتف به ساختمانهای دولتی پرتاب کردند و پلیس با استفاده از گاز اشکآور و ماشینهای آبپاش پاسخ داد. رهبران دو حزب اصلی اپوزیسیون، سالی بریشا از حزب دموکرات و ایلییر متا از حزب آزادی، به اتهام فساد تحت تعقیب قرار گرفتهاند. آنها این اتهامات را رد کردند و میگویند که انگیزههای سیاسی پشت این پروندهها قرار دارد.
آرلند کوری، رهبر حزب سیاسی بشکه که در سال ۲۰۲۲ تاسیس شد، گفت که ممنوعیت تیکتاک ابزار مهم ارتباطی مخالفان را از بین میبرد. او در مورد این موضوع گفت که او میخواهد دهان ما را ببندد.
راما اصرار دارد که این اقدام صرفا برای محافظت از جوانان انجام شد. در یکی از کوچههای مرکز تیرانا، عکسی از دانشآموز مقتول روی یک تیر برق نصب شد، در حالی که گلهای پژمرده و پیامهایی از دوستانش اطراف آن قابل رویت بود. او در همان محل مورد اصابت چاقو قرار گرفت و در حالی که خونریزی داشت، به سمت مدرسهاش حرکت کرد تا اینکه آمبولانس رسید.
راما در زمان اعلام این ممنوعیت در ماه گذشته گفت:
در تیکتاک چین، شما صحنههای اراذلگری، انحراف، خشونت، قلدری و جرم را نمیبینید. اما در تیکتاک خارج از چین، فقط زباله و اوباش وجود دارد. چرا ما به چنین چیزی نیاز داریم؟