در حملهای که بسیاری آن را نقطه عطفی در تنشهای فزاینده میان ایران و اسرائیل میدانند، روز جمعه ۱۳ ژوئن ۲۰۲۵، اسرائیل با مجموعهای از حملات هوایی هماهنگشده، چندین تأسیسات حیاتی ایران را هدف قرار داد.
به گزارش خبرگزاری ماه آزادی، این حملات که با هدف جلوگیری از پیشرفت ایران در برنامهی هستهای و توسعهی توانمندیهای موشکیاش صورت گرفت، به کشته شدن دستکم ۲۰ فرمانده ارشد نظامی و شش دانشمند هستهای ایرانی منجر شد. بنا بر گزارش منابع منطقهای به خبرگزاری رویترز، از میان کشتهشدگان، نام چند چهره برجسته در حوزههای نظامی و علمی به چشم میخورد. از جمله سرلشکر حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که از سال ۲۰۱۹ با حکم رهبر جمهوری اسلامی این سمت را بر عهده داشت. او یکی از چهرههای تندرو در سیاست دفاعی ایران محسوب میشد.
در میان قربانیان همچنین نام امیرعلی حاجیزاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه، به چشم میخورد. حاجیزاده طی سالهای گذشته نقشی کلیدی در توسعه برنامه موشکی ایران داشت و بارها توسط مقامات اسرائیلی به عنوان طراح حملات پهپادی و موشکی علیه مواضع اسرائیل معرفی شده بود. او در سال ۲۰۲۰ نیز مسئولیت شلیک اشتباه به هواپیمای اوکراینی را برعهده گرفت.
محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران و یکی از چهرههای باسابقه در فرماندهی جنگ ایران و عراق نیز در این حملات جان باخت. از دیگر کشتهشدگان میتوان به غلامعلی رشید، فرمانده قرارگاه مرکزی خاتمالانبیا و چهرهای استراتژیک در ساختار دفاعی ایران اشاره کرد.
اسرائیل سراغ دانشمندان هستهای هم رفت!
در حوزه علمی نیز فریدون عباسی دوانی، رئیس سابق سازمان انرژی اتمی و نماینده پیشین مجلس، از جمله دانشمندان کشتهشده بود. عباسی سالها یکی از چهرههای کلیدی در توسعه فناوری هستهای ایران محسوب میشد. همچنین اسرائیل، محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و از فیزیکدانان مطرح کشور را هم در این حمله کشت.
چهار دانشمند دیگر که نامشان اعلام شد، شامل عبدالحمید منوچهری، احمدرضا ذوالفقاری، امیرحسین فقیهی و مطلبیزاده بودند. همگی این افراد از پژوهشگران فعال در پروژههای مرتبط با غنیسازی اورانیوم و توسعه زیرساختهای هستهای کشور بودند.
این حملات، که گستره آنها از نطنز و فردو تا پایگاههای موشکی در سمنان و غرب کشور گزارش شد، به لحاظ امنیتی و روانی ضربه سنگینی به تهران وارد کرد. همزمان، برخی رسانههای اسرائیلی ادعا کردهاند این عملیات با کمک اطلاعاتی ایالات متحده انجام شد. اگرچه مقامات ایرانی تاکنون واکنش رسمی گستردهای ندادهاند، اما پیشبینی میشود پاسخ متقابل ایران میتواند به تشدید تنشها در کل خاورمیانه بینجامد. با توجه به جایگاه قربانیان، این حملات میتوانند به لحاظ ساختاری نیز خلأهای جدی در سطوح بالای نظامی و علمی ایران ایجاد کنند.